کتاب حوزه و بایسته‌ها مجموعه سخنرانی‌‌ها، مقالات و نامه‌‌های استاد شهید آیت‌‌الله سید محمدباقر صدر درباره حوزه، روحانیت و مرجعیت است؛ مجموعه‌‌ای که با توجه به جایگاه و اثرگذاری کم‌‌نظیر شهید صدر در حوزه علمیه از اهمیتی بی‌‌مانند برخوردار است.

شهید آیت‌‌الله سید محمدباقر صدر از نوابغ معاصر بود که نظریه‌‌پردازی‌‌ها و نوآوری‌‌های متعددی را در عرصه‌‌های مختلف علوم اسلامی به ارمغان آورد، به‌‌گونه‌‌ای که در هر یک از دانش‌‌های حوزوی در زمره‌‌ بنیان‌‌گذاران‌‌ و صاحبان‌‌ مکتب‌‌ به‌‌شمار می‌‌آید. افزون‌‌بر این، نبوغ او تنها به نظریه‌‌پردازی در عرصه علوم محدود نشد. او به ساختار‌‌ها و نهادهای آفریننده علم و به‌‌طور ویژه حوزه علمیه نیز می‌‌اندیشید و در راستای تحول و اصلاح حوزه، اندیشه‌‌های نو و اقدامات گوناگونی داشت.